Przodzik

Przodzik, załóżka, napierśnik. Wszystkie trzy słowa opisują ten sam, tyleż ciekawy, co niepozorny element stroju ortodoksyjnej Żydówki. Wyglądem najbardziej przypomina niemowlęcy śliniaczek. Jest to podłużny kawałek tkaniny, raczej z gatunku sztywniejszych, a więc aksamit, adamaszek, lub brokat, wycięty półokrągło przy szyi, zakończony dwiema tasiemkami. Tasiemki związuje się na karku, a dolną część materiału wkłada za pasek spódnicy, lub fartucha. Ponieważ drobiazg ów jest zazwyczaj bogato haftowany, można pomyśleć, że pełni wyłącznie funkcję ozdobną. Nic bardziej mylnego. Ma zasłaniać dekolt koszuli, na wypadek gdyby rozpiął się guzik, a także maskować zarysowujący się kształt biustu. Pobocznie pełni rolę mini mufki dla ogrzania dłoni, lub "kieszeni", w której można przenieść, bądź schować niewielki przedmiot.

Według surowych reguł religii żydowskiej kobieta powinna być skromna, tak w wyglądzie, jak i zachowaniu. Podobnie jak napierśnik z kirysu zbroi, który chroni rycerza przed ciosami nieprzyjaciela, tak haftowany napierśnik ortodoksyjnej Małki, Estery, czy Chai strzeże przed pożądliwym męskim okiem.

Przodzik z pozbawioną zdobień końcówką. Ta właśnie część wsuwana jest za pasek spódnicy, lub fartucha.

Zdjęcia pochodzą z książki "Dawna sztuka żydowska w Polsce" I.Rejduch-Samkowej i J.Samka.