poniedziałek, 29 czerwca 2015

Dietla, siódma z minutami


Mniej więcej kwadrans po siódmej mój tramwaj wjeżdża na ulicę Dietla. O tej porze roku to całkiem ładny widok. Szeroka miejska arteria z pasem zieleni pośrodku i kamienicami noszącymi ślady dawnej świetności. Niektórym nawet ową świetność przywrócono, inne godnie i dostojnie niszczeją.

Zasypane koryto Starej Wisły… Kazimierz, żydowski Kazimierz, ale inny - zamożny i zasymilowany.


Nie przetrwał sklep, przetrwała reklama.


Kamienica Mojżesza i Róży Ohrensteinów.


Kamienica Nachema i Hindy Jacobsonów.


Kamienica Jacobsonów. Ślad po mezuzie.


Zakład Wychowawczy Sierot Żydowskich.


Zakład Wychowawczy Sierot Żydowskich. Zachowany fragmentarycznie, dwujęzyczny napis na fasadzie budynku.


Remont. Czy napis przetrwa?


Piękne stare drzwi.




Planty Dietlowskie. Ślad po mezuzie.

Gdy jadę tramwajem ulicą Dietla zawsze myślę o Dzidziolkach i ich dzielnej Mamie. Moja “siódma z minutami” to dla niej środek dnia ;)  

niedziela, 21 czerwca 2015

Tabliczka


Tylko tyle żydowskości... 

 

ul. Berka Joselewicza, Oświęcim

sobota, 20 czerwca 2015

Szpital


Nowoczesny.
Wspaniale wyposażony.
Zatrudniający najlepszych specjalistów.
Zapewniający koszerne posiłki i modlitwę w niewielkiej bóżnicy.
Dostępny także dla chrześcijan.

Szpital żydowski w Krakowie. Istniał w latach 1866 - 1941.

Upamiętniony tablicą.
Niedawno.
Nareszcie.


 


  
Umieszczona z prawej strony schodów wejściowych tabliczka głosi: Zrekonstruował w r. 1923 inż. M.Lebenheim.

W czasie I wojny światowej budynek szpitala użytkowało wojsko. Odzyskany przez Gminę Żydowską w 1921 roku obiekt wymagał remontu. Czuwał nad nim Marian Lebenheim, który m.in. przebudował portal wejściowy i umieścił na nim hebrajski napis: Bejt Chaholim (Dom Chorych).

Portal wejściowy. Lata 30-te XX wieku. Źródło

poniedziałek, 15 czerwca 2015

Słowa dwa


Robię sobie mądre listeningi. Mądre, czyli łączące naukę z pasją, co w moim przypadku oznacza jedno - tematykę żydowską. W opowieści ocalonej - Helen Fagin pada słowo ‘gentile’. Nie znam, ale kontekst bezspornie wskazuje na chrześcijan. Przez moment łudzę się, że to może dziwnie wymawiane ‘gentle’. Z całą pewnością nie, o czym świadczy… ten sam kontekst.

Zaglądam do słownika.
‘Gentile’ - goj, nieżydowski. W zestawieniu z ‘gentle’ (delikatny, łagodny, miły) zjawisko rzadkie, choć możliwe.

niedziela, 14 czerwca 2015

Niezłe ziółko!


Jest takie miejsce na Kazimierzu…

gdzie parzą ziółka
gdzie serwują oryginalne ciasta
gdzie sprzedają naturalne świece
gdzie muzyka, wystrój i szum wody z małej, gustownej fontanny koją zmysły
gdzie w kamiennym wejściowym portalu widnieje ślad po mezuzie

Ów ślad nareszcie doczekał się godnych Gospodarzy!













Ja też! 
 

niedziela, 7 czerwca 2015

Synagogi pełne kobiet


Synagogi pełne kobiet... Tak było podczas tegorocznej Nocy Synagog. Dosłownie i w przenośni.


Pod rozgwieżdżonym niebem… Noc Synagog czas zacząć!


A w środku… Starotestamentowe bohaterki na rysunkach Patryka Pufelskiego. Synagoga Stara.



Dwie Estery. Piękne twarze z… nasion. Synagoga Poppera.



Taniec i multimedia. Opowieść o jedynej kobiecie - premier Izraela - Goldzie Meir. Synagoga Wysoka.

 

 

Kobiety mówią w jidysz. Teatr, kino, książka, poezja. Synagoga Izaaka.


Krótkie wykłady - biogramy mądrych, dzielnych, ciekawych kobiet. Dr Edyta Gawron z IJ UJ wspomina Zofię Ameisen i Różę Jakubowicz. Synagoga Kupa.

  
Żeńskie bohaterki kina jidysz z muzyką na żywo. Galicia Jewish Museum.

Krakowskie Noce Synagog mają tylko jeden minus. Nie można się rozdwoić (ani potroić), by być wszędzie. A warto!

czwartek, 4 czerwca 2015

Katzensprung


Dzisiaj mija 73 rocznica śmierci Mordechaja Gebirtiga.

"Huljet huljet kinderlech
Kolsman ir sent noch jing

Wajl fun friling bis tsum 
Winter is a katsenszpring..."

"Używajcie, używajcie dzieci
Póki jesteście młode
Bo od wiosny do zimy 
Tylko koci skok..."