Ballada o Szmuliku

"Na schodach kościoła świętej Katarzyny,
Ktoś gra na harmonii nucąc jakieś rymy,
Tu walczy o życie, żebrać to nie wstyd.
Tu nikt nie pomyśli, że to Żyd!

Lecz gdybyś posłuchał, co nuci cichutko,
To rzekłbyś: Ostrożnie, bo życie trwa krótko.
To przecież chasydzkie melodie, więc sza!
A jakie ma nucić? Tylko takie zna.

Ten żebrak na schodach kościoła
To Szmulik,
Ten kościół go w czasach nieszczęścia
Przytulił.
Tu nuci chasydzkie melodie,
Bo tylko takie zna:
La, la, la, la...
La, la, la, la...
Gra.

Najgorzej, gdy zimno, szron osiadł na palcach,
Chasydzkie melodie przybrały kształt walca,
By nikt ich nie poznał, przyjaciel ni wróg.
Przyjaciel nie słyszy, odgradza go mur.

Za sobą miał ołtarz i święte obrazy,
W sercu lęk śmiertelny, pobożność na twarzy,
Bo Pan chciał widocznie, widząc tyle krzywd,
By życie żydowskie raz ocalił krzyż.

Ten żebrak na schodach kościoła
To Szmulik,
Normalnie by tutaj się z lęku
Nie kulił.
Lecz wojna chce z twarzy Krakowa
Wymazać jego twarz.
La, la, la, la...
La, la, la, la...
Gra."

/sł. Jacek Cygan do muzyki Leopolda Kozłowskiego/

Nawet jeśli przyjedziecie do Krakowa, nawet jeśli znajdziecie czas na zwiedzenie kościoła św. Katarzyny w chrześcijańskiej części Kazimierza, tej historii nie opowie Wam żaden przewodnik. Opowiem więc ja. Pięknymi rymami Jacka Cygana i tym skromnym dopiskiem.

Szmulik Fischer istniał naprawdę. Był jednym z siedmiorga dzieci ubogiego szewca. Rodzina Fischerów mieszkała przy ulicy Sebastiana 33, w oficynie na trzecim piętrze, gnieżdżąc się w jednym pokoju z kuchnią. Na parterze domu, z wejściem od ulicy mieścił się warsztat ojca. Wojnę przeżył tylko Szmulik. Nocami chował się po piwnicach, za dnia udawał niewidomego i żebrał rzewną grą na harmonijce. Przytulony do muru katolickiego kościoła zwiększał swe żydowskie szanse.

Machina śmierci nie upomniała się o Szmulika. Tuż po wojnie wyjechał do Palestyny.